واقعه غدیر خم - قسمت اول

حضرت محمّد(ص) در هنگام مراجعت از آخرین سفر حج که به همراه دهها هزار نفر از مسلمین در سال ۱۰ هجری برابر با ۶۳۲ میلادی انجام گرفت، کاروان را در محلی به نام غدیر خم متوقّف نموده و بر بالای مسندی بلند قرار گرفته و جمع کثیری از همراهان را به دور خود جمع نموده و این آیه را خطاب به جمعیّت اعلام فرمودند:

الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا

امروز کامل کردم برای شما دین شما را و تمام کردم بر شما نعمتم را و پسندیدم برای شما اسلام را دینی.
(سوره ۵ مائده، آیه ۳)

همانگونه که در احادیث و منابع متعدّد ذکر شده است، حضرت محمّد(ص) سپس حضرت علی(ع) را به نزد خویش خوانده و اعلام فرمودند:

"دو گرانقدر در شما باقی میگذارم ، کتاب خدا و عترتم را"[i]

و بعد رسول حق، بازو در اندام حیدر کرّار میاندازد و با نشان دادن آن دردانه هستی به جمعیّت حاضر میفرماید:

"هر که من مولای اویم، پس علی مولای اوست.

بارالها! دوست بدار کسی که دوست میدارد او را، و دشمن باش هر کس را که دشمن اوست و یاری فرما آن را که یاری کند او را، و خوار فرما کسی که خوار دارد او را، و پیوسته او را به حق یاور باش در هر جایی که باشد."[ii]

ولایت امیر المومنین و در ادامه آن "اصل امامت" از طریق خاندان پیامبر اکرم استمرار یافته است. "امام"، عالم علم و حامل اسرار قرآن میباشد. علم ازلی از پیامبر اکرم حضرت محمّد(ص) به حضرت علی(ع) ولی خدا و اوّلین امام، و سپس به ائمه اطهار و اولیا و عرفای عالیقدر منتقل شده است.

پیامبر اسلام مکرراً اهمیّت "کتاب" و "عترت" را تاکید فرموده اند. ایندو یعنی قرآن و عترت پیامبر، دو اصل ناگسستنی و لازم و ملزوم یکدیگر میباشند. عترت به معنی سیره خاندان پیامبر است که شامل ائمه و اولیا و عرفای عظام میباشد که برگزیده خداوند و عالم به علم الهی هستند. این معلّمین وجود، تعالیم اسلام و پیامبر اکرم را در مرکزیّت وجودی خود، یعنی از طریق قلب مشاهده و دریافت نموده اند، یعنی همان روشی که پیامبر(ص) از آن طریق حقیقت را دریافت. علم کتاب خداوند نزد عالم آن میباشد. کتاب خداوند را نمیتوان بدون عالم وجود که علم الهی به وی تفویض شده است خواند و دریافت. عالم وجود است که بنابر قانون وجود، کتاب نفس هر انسان را بر او میگشاید تا او کتاب وجودی خویش را بخواند و علم آن را بشناسد.

_____________________________
مآخذ:
1. Abol-Gasem Payandeh. (1957). Nahj-ol-Fasahat, The collection of narrations of Hazrat Mohammad, the prophet of Islam. 6th Edition, Tehran, Iran: Javidan Publications. p.107
2. Allamah Sayyid Muhammad Husayn. Shi'ite Islam. Houston, TX: Free Islamic Literatures.