ارکان معنوی در عبا د ت

حضور قلب

شرط لازم در نماز حضور قلب است همچنانکه حضرت محمّد(ص) فرموده­اند:

لا صَلوهَ اِلّا بِحُضُورِ القَلبِ
"نماز نیست مگر به حضور قلب"

حضور قلب عبارت از حضور در قلب است با همۀ خواطر باطنی و قوای عقلی و روحی بطوریکه در طلب مذکور ثابت ماند و بدان فکری یا اندیشه ئی خواه خوب و یا بد نیفزاید و از آن غفلت نورزد و این معنی را در سلوک بعنوان و نام نفی خواطر آورده­اند. 1

حضرت شاه مقصود صادق عنقا، پیر طریقت اویسی در کتاب الصّلاه چنین می فرمایند: ای عزیز! به تأمّلات ﺼﺤﯿﺤﮥ باطنی و بکار بردن تمام همّت در اجرای عبادت و یادآوری مرگ در تمام احوال به قوّت ذکر دائم، کعبۀ دل را از نقش ماسوی الله خالی کن و آن را آمادۀ قبول امانت حق ساز و به صفای آئینۀ دل بکوش تا محل ظهور تجلّیات حق گردد. 2

حضرت محمّد(ص) می­فرمایند:

لا يَسَعُنی اَرضی وَ لا سَمائی بَل يَسَعُنی قَلبُ عَبدِیَ الْمُؤْمِنِ

زمین و آسمانم گنجایش مرا ندارد بلکه دل بندۀ مؤمن من گنجایش مرا دارد.

همچنانکه خداوند در قرآن کریم درسورۀ بقره آیۀ 225 می­فرماید:

لا يُؤاخِذُکُمُ اللهُ بِاللَّغْوِ فی اَيْمانِکُمْ وَ لکن يُؤاخِذُکُمُ بِماکَسَبَت قُلُوبُکُم وَاللهُ غَفُورٌ حَليمٌ
"نگیرد شما را خدا به یاوه­گویی در سوگندهای شما
و لیکن بگیردتان بدانچه فراهم کرده است دلهای شما و خداست آمرزندۀ بردبار."

_____________________________
مآخذ:
1. Sadegh ANGHA, Hazrat Shah Maghsoud, Al-Salat, the reality of Prayer in Islam, M.T.O. Shahmaghsoudi Publication®, Riverside, CA, USA, 1998, p 4.
2. Ibid, p 9.