ارکان معنوی در عبا د ت

ذکر : یاد خدا

شیخ صفی الدّین اردبیلی فرماید که: نماز اعظم ارکان دین است و در تشریح و توضیح آیه مبارکه: انّ الصّلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر و لذکر الله اکبر (سوره 29 آیه 45 - نماز از فحشاء و منکر باز می­دارد و ذکر خداوند، اکبر است) گفت که: "ذکر در صلوه افضل باشد." "هر آینه یاد خدا بزرگتر است"

در معنای ذکر، علی بن سھل تستری گفته­ است: "ذکر خارج شدن از میدان غفلت است بفضاء مشاهده بغلبۀ خوف و شدت حُب."

سیّد علی همدانی گفته است: "ذکر، زارع قلب است و رویانندۀ حُب و ثابت کنندۀ خرد."

ذکر خداوند، موجب تصفیۀ باطن و تزکیۀ درونی است و از خطاهای باطنی دل جلوگیری می­کند.

آیات زیر به ما یادآور می­شود که ذکر قلبی، پرورش جان و روح و قلب مؤمن و سالک را سبب می­گردد و توجّه به ذکر در قلب، محبت و عشق می­آورد، و ادامۀ ذکر، نتیجه­اش فروتنی و تواضع است. خداوند متعال فرموده:

الّذین آمنوا و تطمئنّ قلوبهم بذکر الله اَلا بذکر الله تطمئنّ القلوب
آنان که ایمان آوردند دلهای ایشان به یاد خدا آرام می­شوند. آگاه باش که به یاد خدا دلها آرام می­گیرند.
(سوره 13 آیه 28)

فاذکرونی اذکرکم
پس یاد کنید مرا یاد کنم شما را
(سوره 2 - آیه 152)

مواظبت در اذکار قلبی مولود حُب و عشق و دوام بر آن موجب خشوع است که فرمود حق تعالی:

الم یأن للّذین آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکرالله
آیا وقت آن نشده است که دلهای مؤمنان به یاد خدا خاشع باشد
(سوره 57 آیه 16)

_____________________________
مآخذ:
- Sadegh ANGHA, Hazrat Shah Maghsoud, Al-Salat, the reality of Prayer in Islam, M.T.O. Shahmaghsoudi Publication®, Riverside, CA, USA, 1998, pp 2-4.